Rezultatem prowadzonych badań było stworzenie i implementacja serii programów, dedykowanych dzieciom, młodzieży, rodzicom, żołnierzom, funkcjonariuszom służby więziennej. Oparte na oryginalnej metodologii krótkiej interwencji profilaktycznej w grupie i na interdyscyplinarnym modelu teoretycznym. Dzięki opublikowaniu w Ogólnopolskim Systemie Rekomendowanych Programów są powszechne. Badaniami tego zjawiska zajmował się w latach 1997-2020 ceniony w tej dyscyplinie badacz Krzysztof Wojcieszek. W 2020 dwa programy („Debata” i „ARS…”) dotarły do ponad 70.000 uczestników. Wdrożeniom towarzyszą badania oparte o evidence-based science w działaniach profilaktycznych. Najnowszym osiągnięciem jest program e-learningowy dla funkcjonariuszy służby więziennej „Korekta dla osadzonych” i podręcznik profilaktyki alkoholowej dla systemu więziennictwa. Zwieńczeniem było zaproponowanie elementów Narodowych Programów (zarówno poza- i rządowych), oraz ewaluacja tzw. ustawy antyprzemocowej (prog. ogólnopol).

Poważnym wyzwaniem w skali światowej jest opracowanie efektywnych oddziaływań edukacyjnych mających wpływ profilaktyczny. Rezultatem prowadzonych przez dr hab. Krzysztofa Wojcieszka badań była implementacja serii programów profilaktyki uniwersalnej, dla wszystkich poziomów wiekowych. O unikalnym i uniwersalnym charakterze tych programów świadczy ich: prostota, zrozumiałość, łatwość adaptacji i stosowania. Wszystkie programy posiadają wydane scenariusze (m.in. Noe, Przygotowanie do profilaktyki domowej, Debata, Korekta, Smak życia czyli debata o dopalaczach, Dżungla), a dzięki umieszczeniu ich w Ogólnopolskim Systemie Rekomendowanych Programów Profilaktycznych, również powszechne i w otwartym dostępie [R1]. Wojcieszek na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat wdrażał je bezpośrednio (i pośrednio w systemie kaskadowym), docierając do ok. 500.000 osób, w kilkuset miejscowościach, na terenie Polski. Np. „Sonda 21” dotarła do 230.000 uczniów w ponad 10.000 szkół przy udziale 130 gazet i TV[R2]. W działaniach korzystano z nowoczesnych technologii w postaci e-learningu, webcastów. Dzięki innowacyjnemu rozwiązaniu możliwe jest szybkie i celowane dotarcie do grup społecznych zmagających się z problemami alkoholowymi. Elastyczność opracowań i środków przekazu pozwala na szybkie dostosowanie programów do zmian społecznych, co zapewnia stałą aktualizację i świeżość treści [R3]. Objęcie szerokich mas pozwoliło zidentyfikować po wielu latach te grupy społeczne, grupy zawodowe i formacje, które były dotychczas wykluczone. Program „Korekta dla osadzonych” jest adresowany do 70.000 osadzonych, ale także 30.000 funkcjonariuszy służby więziennej, jest wdrażany systematycznie od 2019 roku przez SWWS, zarówno w pracy bezpośredniej, jak e-learningu [R4]. Prowadzone tu badania w zakresie dopasowania typu interwencji do wymagań pracy z grupą stanowią aktualnie najsilniejszy obszar eksploracji, aplikacji i wpływu społecznego. W obszarze tym bardzo ważne badania nad zastosowaniem systemu transdermalnego monitorowania stężenia alkoholu (TMSA) w więziennictwie prowadził zespół kierowany przez dr hab. Beatę Marię Nowak. Uzyskane wyniki ujęto w rekomendacjach przekazanych Ministerstwu Sprawiedliwości.
Równoległym obszarem badań kierowanych przez dr hab. Beatę Marię Nowak był problem przemocy w rodzinie i powrotności do przestępstwa. Wyniki kilkuletnich badań nad tymi zagadnieniami zostały sformułowane w postaci kluczowych tez w zakresie ochrony społeczeństwa, rodzin i wychowywanych w nich dzieci [R5]. Ponadto wyniki badań ewaluacyjnych prowadzonych przez zespół kierowany przez dr hab. Beatę Marię Nowak, dotyczące tzw. ustawy antyprzemocowej służą ocenie skutków tejże regulacji.

Pracownia Profilaktyki Problemowej ISPP Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości systematycznie wspiera działalność badawczo-wdrożeniową, pod kierownictwem dr hab. Krzysztofa Wojcieszka, którego wiedza i kompetencje umożliwiły przeniesienie doświadczeń i wyników badań na poziom ogólnokrajowy i europejski. Powołał Europejskie Towarzystwo Badań nad Profilaktyką, przekształcone w European Society for Prevention Research. Zespół SWWS kierowany przez dr hab. Wojcieszka rozpropagował wiele działań ogólnospołecznych poprzez krajowe świeckie i kościelne instytucje.

Prace zespołu kierowanego przez dr hab. Beatę Marię Nowak koncentrują się wokół szeroko rozumianego społeczeństwa ryzyka, kryzysu współczesnej rodziny, readaptacji i reintegracji społecznej  byłych  więźniów  i  ich  rodzin. Wyniki badań zostały przeprowadzone na ponad 3.000 grupie badawczej dostarczając cennych uwag, doświadczeń i opinii w zakresie budowania komplementarnego systemu ochrony osób dotkniętych przemocą.

Obecnie pod wpływem badań (np. Anderson P., Baumberg B., Alkohol w Europie, 2007) uważa się, że zaprojektowanie i implementacja skutecznych oddziaływań profilaktycznych w dziedzinie problemów alkoholowych jest bardzo trudne, zwłaszcza, że odnotowane efekty np. profilaktyki szkolnej zanikają po upływie kilku lat. W Polsce szacuje się, że aż 70% osób osadzonych ma problemy z używaniem substancji psychoaktywnych (w tym 25% uzależnionych od alkoholu). Nadużywanie alkoholu jest jednym z 3 najważniejszych czynników przedwczesnej utraty zdrowia i życia w skali globalnej (WHO), zaś dostępne procedury terapii uzależnień są skuteczne tylko w 1/3 przypadków. Wyniki naszych badań spowodowały przełom w dostępie dzieci, młodzieży i dorosłych (zwłaszcza rodziców czy służb mundurowych) do skutecznej, nowoczesnej profilaktyki problemów alkoholowych i narkotykowych [S1. S2].

W przypadku młodzieży na tyle zrównoważyły niekorzystne oddziaływanie marketingu alkoholowego, że w ostatnich latach nastąpił nieznaczny, lecz stały spadek średniego spożycia alkoholu wśród młodzieży. Nie udało się osiągnąć tego celu wśród dorosłych, chociaż nastąpiła poprawa w wybranych grupach. Nadzieje na poprawę wśród dorosłych budzą odpowiednie rozdziały Narodowego Programu Zdrowia i Narodowego Programu Trzeźwości. Obydwa są systematycznie popularyzowane przez SWWS. Nowatorstwo w konstrukcji programów zaznaczyło się w ich przemyślanym schemacie psychologicznym, co zapewniło im łatwość implementacji i dużą akceptację odbiorców ze wszystkich grup. Ze względu na zasięg działania te wpłynęły na podniesienie poziomu wiedzy i kompetencji osób odpowiedzialnych za ten fragment polityki społecznej. Ponadto działania profilaktyczne w Polsce są oparte na aktywności samorządów lokalnych. Zgodnie z prawem każda gmina w Polsce ma swój indywidualny lokalny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, w wielu przypadkach wspierany przez dr hab. Krzysztofa Wojcieszka i zespół. Oprócz tego istnieją i są wdrażane ogólnokrajowe programy w postaci Narodowego Programu Zdrowia i Narodowego Programu Trzeźwości. W ich przygotowaniu brał udział i stale zaangażowany jest dr. hab. K.Wojcieszek, który jest też autorem projektu Narodowego Programu Trzeźwości procedowanego na ogólnopolskim Kongresie Trzeźwości w Warszawie w roku 2017. Dr hab. Wojcieszek był dwukrotnie w oficjalnym składzie zespołu ekspertów Ministerstwa Zdrowia tworzących kolejne edycje Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ich kontynuacja jest obecnie skupiona na działaniu na rzecz Służby Więziennej i osób osadzonych w polskich zakładach karnych, gdyż ta grupa wykazuje stałe deficyty w postaci problemów alkoholowych i narkotykowych, co wzmacnia powrót na drogę przestępstwa. SWWS wdraża i rozwija nową koncepcję powiązania profilaktyki przestępczości z profilaktyką zachowań ryzykownych poprzez realizację programu „Korekta dla osadzonych” [S3].

Aktywność ta jest z założenia interdyscyplinarna i ma wielostronny wpływ na ochronę zdrowia, gospodarkę, praworządność, edukację. Dzieje się tak dlatego, że problemy alkoholowe i narkotykowe nie ograniczają się wyłącznie do tematu uzależnienia, ale szeroko wywierają wpływ na całe życie społeczne w wielu dziedzinach (picie ryzykowne i szkodliwe). Podejmowane działania stanowią zaplecze edukacyjne dla programów w skali lokalnej, regionalnej, ogólnopolskiej i po części nawet międzynarodowej, czego dowodem jest upowszechnianie wiedzy w ramach sieci The European Prison Training Academies, której SWWS przewodniczyła w 2021 [S4].

Niezwykle istotnym elementem badań SWWS, kierowanych przez dr hab. Beatę Marię Nowak była pilotażowa próba wdrożenia systemu transdermalnego monitorowania stężenia alkoholu (TMSA) u skazanych, którym udzielono czasowego zezwolenia na opuszczenie jednostki penitencjarnej w związku z podejmowanym zatrudnieniem zewnętrznym w systemie bez konwojenta lub udzieloną przepustką. Przedsięwzięcie lokowane w obszarze readaptacji społecznej osób skazanych, przyczynia się do optymalnego przygotowywania skazanych w utrzymaniu samodyscypliny nad niekontrolowanym spożywaniem alkoholu. Wiceminister sprawiedliwości, dr Marcin Romanowski wyraził satysfakcję z uzyskanych efektów w zakresie implementacji nowoczesnych rozwiązań, które służą systemowi penitencjarnemu i readaptacji skazanych.

SWWS miało także ważny wkład w procedowane zmiany związane z monitorowaniem ustawy o zmianie ustawy Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 956) – tzw. ustawy antyprzemocowej. Zespół kierowany przez dr hab. Beatę Marię Nowak dostarczył cennych uwag i opinii służb interwencyjnych i pomocowych mających za zadanie stosowanie nowych rozwiązań ustawy antyprzemocowej. Przyczynia się tym samym do budowania komplementarnego systemu ochrony osób dotkniętych przemocą. Ustawa antyprzemocowa weszła w życie 30.11.2021 r., dzięki czemu sprawcy przemocy domowej podlegają natychmiastowej izolacji od swych ofiar [S5].

Badania podejmowane w dyscyplinie pedagogika poświęcone zostały w całości problemowi alkoholizmu, który dotyka różne grupy społeczne oraz wiekowe. Perspektywa rozwoju badań i ich wdrożenia umożliwia dzięki powstałym rozwiązaniom ciągłą analizę problemu uzależnienia i spojrzenia na te zagadnienie z poziomu makroekonomicznego, tj. ochrony zdrowia publicznego, zmian w przepisach prawa. Zatem należy wskazać, że przeprowadzone badania miały charakter interdyscyplinarny i uwzględniły problematykę nauk społecznych, takich jak pedagogika, nauki socjologiczne, ale też nauk prawnych oraz szeroko rozumianej ochrony i prezencji zdrowia obywateli. W badaniach podjęto ważny aspekt opracowania scenariuszy i umieszczenia ich w Ogólnopolskim Systemie Rekomendowanych Programów Profilaktycznych, co przełoży się na ochronę zdrowia. Połączenie badań z innymi dyscyplinami np. z prawem, pozwoliło na realizację projektu badawczego monitorującego wejście w życie ustawy o zmianie ustawy Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 956), tzw. ustawy antyprzemocowej.

Cykl kongresów „KU TRZEŹWOŚCI NARODU” Narodowego Programu Trzeźwości Rozpoczęcie w 2018 roku.

• Wojewoda Kujawsko-Pomorski objął patronatem honorowym Kujawsko-Pomorski Kongres „Ku trzeźwości Narodu”, który odbędzie się w Bydgoszczy. Organizatorem przedsięwzięcia jest Fundacja „Światło-Życie”.
  
• Kongres „Ku Trzeźwości Narodu”. Nadużywanie alkoholu to wciąż duży problem Polaków
• Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy. Kongres diecezjalny „Ku trzeźwości narodu”
• Diecezjalny kongres „Ku trzeźwości Narodu”
• Kongres „Ku trzeźwości Narodu”
• Kujawsko-Pomorski Kongres „Ku trzeźwości Narodu” zorganizowano w Bydgoszczy
• Za nami kongres diecezjalny „Ku trzeźwości narodu”

KU TRZEŹWOŚCI NARODU

Podziękowania dla prof. Krzysztofa Wojcieszka złożone na ręce Jego Magnificencji Rektora Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości generała doktora Marcina Strzelca.

Programy profilaktyczne oparte na wiedzy (evidence-based/science-based) – badania, szkolenia, wsparcie, kursy, udział w zespołach badawczych.
Pracownia Profilaktyki Problemowej ISPP SWWS sprawuje opiekę i prowadzi badania (np. ewaluacyjne) oraz doskonali niżej wymienione programy profilaktyczne.

Nasze badania kształtują ogólnopolskie programy profilaktyczne adresowane do zróżnicowanej populacji (dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów)

1. Program profilaktyczny „Debata” (znajduje się na krajowej liście programów rekomendowanych, zajmuje jedno z czołowych miejsc pod względem zastosowań w kraju – 4 miejsce pod względem liczby uczestników, przynajmniej 170 gmin stosuje wg oficjalnych wykazów – patrz zestawienia KBdsPN i PARPA, przynajmniej 50 tysięcy uczestników rocznie). Udział SWWS w szkoleniu kadry do realizacji – wyłączność w kraju, kilkadziesiąt osób rocznie / każda z nich multiplikuje program (system kaskadowy) + bieżąca informacja o programie.

SZKOLENIE PROGRAM PROFILAKTYCZNY DEBATA

OPINIA-O-PROGRAMIE-DEBATA

SMAK-ZYCIA-CZYLI-DEBATA-O-DOPALACZACH-1

KRAJOWE BIURO DO SPRAW PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII

PODZIĘKOWANIA ZA EKSPERTYZĘ – DEBATA

 RAPORT – KRAJOWE BIURO DO SPRAW PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII 2020- DEBATA

2. Program profilaktyczny „Dżungla”. Z woli autora znajduje się w domenie publicznej, przeznaczony dla rodziców uczniów, do wykorzystania w szkołach. Oparty na publikacji z roku 2016.

PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA RODZICÓW – DŻUNGLA. Struktura, zasady i możliwości zastosowania.

CZASOPISMO Studia Paedagogica Ignatiana – Abstrakt

3. Program profilaktyczny “ARS czyli jak dbać o miłość” przeznaczony dla młodzieży starszej w wieku prokreacyjnym na temat nadużywania alkoholu, palenia tytoniu i używania narkotyków w czasie ciąży i karmienia – profilaktyka FAS. Znajduje się na liście ogólnokrajowej programów rekomendowanych. Ostatnie klasy szkół ponadgimnazjalnych, projekt polsko – szwajcarski. Realizowany w ½ wszystkich szkół ponadgimnazjalnych w Polsce. We współpracy z Głównym Inspektorem Sanitarnym.

• Podręcznik-do-programu-ARS
• Krótka-prezentacja-o-programie
• Sprawozdanie​_z​_VII​_edycji​_programu​_ARS,​_czyli​_jak​_dbać​_o​_miłość

Program realizowany w wybranych placówkach oświatowych:

• ZSLiZ Olecko
• ZSE Nowy Targ
• ZSB w Brzozowie
• ZCEMiP Szczecin
• I LO w Hajnówce
• ZST w Kole
• ZS Specjalnych w Nowym Sączu
• ZS nr 3 Włocławek
• ZS Grójec
• ZS w Bratoszewicach
• ZSB i Ogólnokształcących w Jarosławiu
• ZS w Koziegłowach
• LO im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Słupcy
• XXIII LO w Gdańsku
• LO im. Adama Mickiewicza w Górze
• I LO im. Jarosława Dąbrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim
• I LO im. Tadeusza Kościuszki
• LO w Trzebini
• Katolickie LO im. Świętej Rodziny z Nazaretu
• XIV LO im. Mikołaja Kopernika w Krakowie
• XXVII LO im. Zesłańców Sybiru w Lublinie
• ZS nr 2 im. ks. St. Staszica w Wadowicach
• ZS im. Świętej Jadwigi Królowej w Żegocinie
• Zespół Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
  
• Zespół Szkół Zawodowych  im. Zesłańców Sybiru
• Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Kaliszu
• Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich im. Janka Bytnara „Rudego” w Kaliszu
• Zespół Szkół im. Jana Śniadeckiegow Wyszogrodzie
• Liceum Ogólnokształcące im. św. Urszuli Ledóchowskiej
• Zespół Szkół Nr 2 w Jastrzębiu – Zdroju im. Wojciecha Korfantego
• Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Rawiczu

Nasze badania docierają do grup dotychczas pomijanych i wykluczonych społecznie

1. Program „Korekta” w zastosowaniu do pracy z młodzieżą z grupy podwyższonego ryzyka i dorosłych. Dotyczy prewencji nadużywania alkoholu. Jest systematycznie stosowany w kształceniu studentów SWWS (kadetów i podyplomowych – ponad 600 osób rocznie). Program ten jest również realizowany w formule krótkiej interwencji profilaktycznej co pozwala na zastosowanie różnorodnych środków zapobiegawczych zmieniających normy środowiskowe tych służb w kierunku trzeźwości.
   

   PROGRAM PROFILAKTYCZNY „KOREKTA” – DLA MŁODZIEŻY METRYKALNIE DOROSŁEJ.

Nasze badania poprawiły wyniki zdrowotne społeczeństwa dzięki elastycznemu dostosowaniu do zmian społecznych.

1. Udział w kilku zespołach badawczych dokonujących ewaluacji programów profilaktycznych i całego systemu profilaktyki w Polsce:

1. Fundacja Masz Szansę w Lublinie – wydany drukiem raport z badań ewaluacji systemu profilaktyki w Polsce. Wnioski i rekomendacje dla MEN i Ministerstwa Zdrowia.
2. Fundacja Poza Schematami: udział – konsultacje w konstrukcji nowego programu profilaktycznego „Dobry Start” dla dorosłych.

Opinia ws. bezpieczeństwa korzystania przez dzieci i młodzież ze smartfonów, tabletów i komputerów – opracowana przez dr hab. Krzysztofa A. Wojcieszka profesora  SWWS.

Ostatnie dekady charakteryzują się gwałtownym wzrostem zastosowań komunikacji poprzez urządzenia elektroniczne (smartfony, tablety, komputery, zwłaszcza przenośne).